HASTA HAKLARININ AMAÇLARI
1. Hastaların desteklenmesi ve toplumsal açıdan güçlendirilmesidir;
2. Hastalara sağlık hizmetlerinden tam yararlanma konusunda yardım etmek,
3. Hasta-sağlık çalışanı ilişkilerini desteklemek ve geliştirmek,
4. Hasta eğitimini genel bir uygulama haline getirerek sağlık hizmeti etkinliğini artırmak,
5. Sağlık hizmeti alan, sunan ve aracılık eden kişi ve kurumlar arasında
işbirliği ve iletişim fırsatları yaratmak, varolanları güçlendirmek,
böylelikle daha etkin ve güvenilir bir model oluşturmak,
6. Hasta haklarıyla ilgili başvuru mekanizmaları oluşturarak sağlık hizmeti ortamında iç kontrolü sağlamaktır.
Sağlık hepimiz için en önemli değerdir. Varlığında anlayamadığımız
kıymetini kaybedince anlar, hastalandığımızda sağlığımızın
mutluluğumuzda ne kadar önemli bir payı olduğunu farkederiz. Hasta
olduğumuzda sadece fiziken değil, ruhen de farklılaşırız; kendimizi
güvensiz, işe yaramaz hisseder, kimimiz hiç bir şey eskisi gibi
olmayacak sanarak içine kapanır, kimimiz öfkeyle başkalarına
saldırganlaşır, kimimiz de çocukça davranışlar geliştiririz.
Geleceğimizden kaygılanır, kendimizi cezalandırılmış ve kısıtlanmış
hisseder ve hayatın anlamsız olduğu düşüncesine kapılabiliriz. Bütün bu
duygular tıpkı hastalıklar gibi, hekimler dahil hepimizin başına
gelebilir ve aslında normaldir. Hastalık, kişilere “hasta psikolojisi”
dediğimiz, sağlığımıza yeniden kavuştuğumuzda kaybolacak olan ayrı bir
yük yükler.
Sağlık kurumuna, hem bozulan sağlığımızı yeniden kazanmayı hem de eskisi
gibi mutlu olmayı bekleyerek başvururuz. Burada karşımıza çıkan, günlük
hayatımızda görmediğimiz uygulamalar ve karmaşık işlemler karşısında
daha çok şaşırır, bazen ne yapacağımızı bilemeyiz. İşte bu noktada
başvurduğunuz kurumun, sizi hem sağlığınıza kavuşturma, hem de bunu
hangi yolla yapacağınız konusunda sizi bilgilendirme sorumluluğu vardır.
Bu sorumluluğu sahiplenerek, sizi haklarınız ve sorumluluklarınız
konusunda bilgilendirmek için elinizdeki broşürü sizlere sunuyor, siz ya
da yakınınız için geçmiş olsun diyoruz.
HASTA HAKLARI
Koruyucu tedbirlerin alınması hakkı;
Her bir birey hastalıktan korunmak için uygun hizmet alma hakkına
sahiptir. Bu amaca ulaşmak için sağlık hizmetlerinin görevi, sağlık
hizmetlerinden ve bilimsel araştırma sonuçları ile teknolojik
yeniliklerden herkesin yararlanmasını sağlamaktır.
Yararlanma hakkı;
Her birey sağlık ihtiyaçlarının karşılanması için sağlık hizmetlerinden
yararlanma hakkına sahiptir. Sağlık hizmetleri herkese eşit olarak
verilmeli ve hastalığın türü, zamanı, ikamet yeri veya mali kaynaklar
konusunda ayrım yapılmamalıdır.
Bilgi hakkı;
Her bireyin kendi sağlık durumu hakkında, mevcut sağlık hizmetleri ve
onlardan nasıl yararlanabileceği konusunda ve tüm bilimsel araştırma ve
teknolojik yenilikler ile ilgili bilgi alma hakkına sahiptir. Sağlık
hizmetleri, sağlık hizmeti verenler, hastanın kolay ulaşabileceği ve
anlayacağı dilde bilgi vermek zorundadır. Hastaların kendi dosyalarında
ve kayıtlarında kendileri ve hastalıkları ile ilgili bulunan bilgileri
alma, fotokopi ile çoğaltma, soru sorma ve hata varsa onların
düzeltilmesini talep etme hakkı vardır.
Rıza (onay) hakkı;
Kendi sağlığı ile ilgili kararlara iştirak edebilmesi için her birey
ilgili bilgileri alma hakkına sahiptir. Bu bilgiler bilimsel
araştırmalar katılım dahil olmak üzere herhangi bir işlem ve tedavi için
şarttır.
Sağlık hizmeti verenler gerçekleşecek herhangi bir ameliyat veya
tedaviye ilişkin tüm bilgileri - riskleri, sıkıntıları, yan-etkileri ve
alternatif durumları ile ilgili bilgiler dahil olmak üzere - hastalara
vermek zorundadır. Hastanın tedavi veya tıbbi müdahaleye itiraz etme
hakkı veya tedavi sürecinde kararını değiştirip devam edilmesine karşı
itiraz etme hakkı vardır. Hasta sağlık durumu ile ilgili bilgilendirilme
konusuna itiraz hakkına sahiptir.
Hekim Seçme hakkı;
Yeterli bilgiye sahip her birey farklı tedavi yöntemleri ve tedaviyi
verecek kişiler arasında seçim yapma hakkına sahiptir. Hasta, hangi
teşhis ve tedavi yöntemin kullanılacağı ve doktor , uzman veya hastane
seçimi konularında karar verme hakkına sahiptir. Sağlık hizmetleri, bu
tedaviyi uygulayacak çeşitli sağlık kurumları ve doktorlar ile alınan
sonuçlar hakkında bilgi vererek bu hakkın kullanılabileceğini temin
etmelidirler. Bu hakkın kullanımını kısıtlayan tüm engeller
kaldırılmalıdır.
Özel ve gizlilik hakkı;
Her birey kişisel bilgilerinin; sağlık durumu, yapılan teşhis ve tedavi
konularında bilginin yanı sıra teşhis ve tedavi yapılırken veya özel
ziyaretlerinin gizliliğinin muhafazası hususunda, gizli tutulmasını
talep etme hakkına sahiptir. Bir bireyin sağlık durumuna veya ona
uygulanan tedaviye ilişkin bilgi ve veriler gizli olmalı ve muhafaza
edilmelidir. Tıbbi müdahale sırasında bile kişisel gizliliğe saygı
gösterilmeli, yani uygun ortamda yapılmalı ve gerçekten orada bulunması
gerekli olan kişiler nezdinde yapılmalıdır.
Hastaların vaktine saygı;
Her birey hızlı ve önceden belirtilen süre içerisinde gerekli tedaviyi
alma hakkına sahiptir. Bu hak tedavinin her aşaması için geçerlidir.
Belli bir süre içinde verilmesi gereken hizmetler dikkate alınarak
bekleme sürelerinin belirlenmesi sağlık hizmetlerinin görevidir. Önceden
belirlenen süre içerisinde sağlık hizmeti verilemezse aynı kalitede
alternatif hizmetler kullanım ihtimali garanti edilmeli ve bundan
kaynaklanan harcamalar makul bir süre içerisinde hastalara geri
ödenmelidir.
Doktorlar hastalarına bilgi verme süresi dahil olmak üzere yeterli zaman ayırmalıdır.
Saygınlık görme;
Her bireyin, saygı, itina ve ihtimam gösterilerek, güleryüzlü, nazik,
şefkatli ve hijyenik şartlar sağlanmış, gürültü ve rahatsız edici bütün
etkenler bertaraf edilmiş bir ortamda sağlık hizmeti alma hakkı vardır.
Dini vecibeleri yerine getirme;
Kuruluşun imkanları ölçüsünde ve idarece alınan tedbirler çerçevesinde, dini vecibelerini yerine getirme hakkı vardır.
Ziyaret ve refakatçi hakkı;
Her bireyin, kurum tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak
ziyaretçi kabul etme, mevzuat ve imkanlar ölçüsünde ve hekimin uygun
görmesi durumunda refakatçi bulundurmayı isteme hakkı vardır.
Kalite standartları hakkı;
Her birey yüksek kalitede sağlık hizmetinden yararlanma hakkına
sahiptir. Kaliteli sağlık hizmeti hakkı , sağlık kurumları ve sağlık
personelinin teknik performans, konfor ve insan ilişkileri açısından
tatmin edici seviyelerde sunum yapmasını gerektirir.
Güvenlik Hakkı;
Kötü işleyen sağlık hizmetlerinden, tıbbi yanlışlık ve hatalardan
meydana gelen zararlardan her bir bireyin korunma hakkı vardır ve yüksek
güvenlik standartlarını karşılayan sağlık hizmetleri ve tedavilerinden
de yararlanma hakkı vardır.